Αρχείο ετικέτας ebooks

Πως αγοράζω βιβλία και ποιούς θα ‘πρεπε ν’ ανησυχεί

Σήμερα το πρωί έκανα μια βόλτα σε δυό Αθηναϊκά βιβλιοπωλεία, ένα μικρό κι ένα μεγάλο. Και στα δύο εντόπισα βιβλία που μ’ ενδιέφεραν αλλά δεν αγόρασα τίποτα.

Στην μεν περίπτωση του μικρού γιατί βρήκα το (ελληνικό) βιβλίο που μ’ ενδιέφερε 6 ευρώ ακριβότερα απ’ όσο θα μπορούσα να το πάρω από τον εκδότη του, και στην περίπτωση του μεγάλου γιατί τα δύο αγγλικά που μου τράβηξαν την προσοχή παρότι πολύ φθηνά σε σχέση με τα ελληνικά αντίστοιχου μεγέθους βιβλία , μια γρήγορη αναζήτηση στο amazon μου έδειξε ότι θα μπορούσα να τ’ αποκτήσω στο 1/3 αυτής της ήδη χαμηλής τιμής!

Πάνε κοντά 4 χρόνια από τότε που πήρα τον πρώτο μου ebook reader, το kindle.
Από τότε ως σήμερα άλλαξαν πολλά προς το καλύτερο για την εμπειρία της ανάγνωσης. Δεν περιορίζομαι πιο μόνο στο kindle. Διαβάζω πολύ και στο iPad mini που είναι ελαφρύ και βολικό γι αυτή τη δουλειά. Προσφέρει επίσης καλύτερη πλοήγηση από το Kindle και υποστηρίζει περισσότερα ebook format, συμπεριλαμβανομένου του pdf το οποίο προτιμούν αρκετοί έλληνες εκδότες (αν και δεν είναι πραγματικό ebook format, αλλά με καλή σελιδοποίηση και, βέβαια, δυνατότητα για υψηλής ποιότητας φωτογραφίες).

Η ευκολία με την οποία αγοράζει κανείς ηλεκτρονικό βιβλίο δεν έχει προηγούμενο και γι αυτό το προϊόν-βιβλίο που παλαιότερα αποτελούσε αποτέλεσμα επιλογής κι εμπεριστατωμένης αναζήτησης έχει γίνει πια impulse buy. Και βέβαια σ’ αυτό συντελεί κι ο παράγοντας τιμή.

Εξακολουθώ ν΄αγοράζω κι έντυπα βιβλία ακόμα.

Τεσσάρων ειδών κυρίως:

  • ό,τι έχει πολύ οπτικό υλικό και απαιτεί μεγάλη διάσταση για να το απολαύσεις (λευκώματα, graphic novels, ειδικές εκδόσεις)
  • ό,τι δεν μπορώ να βρω σε άλλη γλώσσα ή ηλεκτρονικό
  • ό,τι είναι τόσο προσεγμένο σαν έκδοση που συνιστά συλλεκτικό αντικείμενο
  • παλιά βιβλία

Γιατί τα λέω όλ’ αυτά; Γιατί η πρωινή μου βόλτα κι οι αγοραστικές κι αναγνωστικές μου συνήθειες  (στο βαθμό που αυτές οι τελευταίες είναι ή τείνουν να γίνουν κοινός τόπος), προοιωνίζουν άλλη μια καταστροφή για την ελληνική οικονομία: την καταστροφή του βιβλίου και της βιβλιοπαραγωγής.

Για ν’ ανταγωνιστεί ο έλληνας εκδότης και βιβλιοπώλης τον ξένο, μέχρι τώρα επαφίετο σε δύο πράγματα: ότι τα μεταφορικά από το εξωτερικό επιβάρυναν αρκετά την τιμή του ξένου βιβλίου, κι ότι, έτσι κι αλλιώς, τα βιβλία που γράφονταν στα ελληνικά δεν μπορούσε κανείς να τα προμηθευτεί απ’ αλλού.

Και οι δύο συνθήκες έχουν εκλείψει πλέον λόγω του ηλεκτρονικού βιβλίου: και μπορεί κανείς ν’ αγοράσει φθηνότερα το ξένο βιβλία κατευθείαν από την πηγή, και όσοι συγγραφείς (ναι, συγγραφείς, κι εδώ είναι ο κίνδυνος για τους εκδότες) ή εκδότες το επιθυμούν, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα μεγάλα κανάλια διανομής (: Αmazon, iBooks, Β&Ν)  για να εκδόσουν και να προωθήσουν τα βιβλία τους.

Το παιχνίδι της διανομής έχει πλέον χαθεί για τον ελληνικό κόσμο του βιβλίου. Είναι θέμα χρόνου.  Το στοίχημα που μένει είναι να μην χαθεί και το παιχνίδι της παραγωγής.

Η εξουσία του βουλευτή

Πριν λίγο καιρό κατέβασα από το Project Gutenberg και διάβασα το βιβλίο του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου “Υπεράνθρωπος”.
Από τον τίτλο καταλαβαίνει κανείς ότι έχει σχέση με τις νιτσεϊκές ιδέες που ο Χατζόπουλος είχε αρχικά ασπαστεί. Το βιβλίο δεν είναι όμως προς διάδοση αυτών των ιδεών αλλά προσπάθεια κριτικής τους μέσα από μια φανταστική ιστορία κάποιου Νίκου, ενός νεαρού φίλου του αφηγητή του μυθιστορήματος, με χαρακτηριστικά που λίγο φέρνουν στον Νιτσεϊκό υπεράνθρωπο και περισσότερο στον πολύ γνωστό τύπο του χαμένου κορμιού.
Η ιστορία δεν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθαυτή. Ενδιαφέρον όμως έχει ο καμβάς της εποχής στον οποίο αυτή εγγράφεται.
Αν μπαίνω στο κόπο να τ΄αναφέρω αυτά είναι γιατί κυκλοφοράει ευρύτατα μια άποψη ότι η κομματοκρατία είναι χαρακτηριστικό της μεταπολίτευσης, ή της διαφθοράς της δημόσιας διοίκησης από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Τα δυο αυτά ορόσημα δεν είναι άνευ σημασίας στην ‘κρατικοδιαιτοποίηση’ του βίου μας, που οδήγησε στο σημερινό θλιβερό παρόν, παραπλανούν όμως την ανάλυση μας για το τι πραγματικά έχει λάβει χώρα, αν εκληφθούν ως αφετηρίες.
Γι αυτό, θ’ αναφέρω δυό παραδείγματα από το βιβλίο που νομίζω διαφωτίζουν αυτό που θέλω να πω:
Ο πατέρας του ήρωα, πρώην έμπορος, έχει χρεωκοπήσει και λόγω κάποιων εκκρεμών ιστοριών με τη δικαιοσύνη δεν μπορεί ν’ απομακρυνθεί από το σπίτι του. Ορίστε πως το θέτει το βιβλίο:

Μια φορά δοκίμασε να βγη όξω από το σύνορο του τόπου του κ’ η εξουσία του βουλευτή του δεν έφτασε ως εκεί να τονέ γλυτώση. Έπρεπε να πουλήση γλήγορα γλήγορα η θεια ένα κομάτι οικόπεδο που είχε, για να πληρωθή ένας δανειστής που τον προσωποκράτησε. Φαίνεται ναπομένανε κι άλλοι απλήρωτοι κι ο θειος δεν αποφάσιζε να ξαναταξιδέψη.

Προσέξτε αυτό το “του”, του βουλευτή του, την οικειοποίηση του πολιτικού προσώπου. Κανονικά ο κύριος αυτός θα έπρεπε να είναι φυλακή αλλά όσο βρισκόταν στην επικράτεια του βουλευτή του γλύτωνε γιατί, προφανώς, ο βουλευτής έλυνε κι έδενε. Μιλάμε για το 1915. Δεν έχει σημασία ο νόμος. Σημασία έχει να είσαι μ’ αυτόν που είναι στα πράγματα. Κι αυτός, σα ‘στοργικός πατέρας’, θα φροντίσει να σε ξελασπώσει.
Αλλού ο ήρωας, που ήταν φοιτητής Νομικής, χωρίς ενδιαφέρον κι ελπίδα να πάρει πτυχίο, κι αφού έχει ξεκινήσει απερίσκεπτα μια εμπορική δραστηριότητα στη Σύρα, όταν αυτή δεν πάει καλά, γράφει στον πατέρα του να γυρίσει:

… ο Νίκος [ο ήρωας], αφού δεν πήγε καλά το εμπόριο των κρασιών του Ζαμπακίδη, έγραψε στον πατέρα του πως θέλει να γυρίση σπίτι του να κάμη το δικηγόρο εκεί στον τόπο ή να βρη καμιάν άλλη θέση, και τους γύρεψε τα έξοδα του γυρισμού. Ο πατέρας του, αφού είτανε κ’ εκλογές κιόλας, δανείστηκε και του τάστειλε αμέσως για ναρθή γλήγορα να ψηφίση κ’ έτσι αν πιτύχη ο βουλευτής του να τονέ διορίση.

Κανονική συναλλαγή: σε ψηφίζω, με διορίζεις. Και προσέξτε ότι υπάρχει τόση πίστη σ’ αυτή τη σχέση που ο πατέρας δανείζεται με τη βεβαιότητα ότι θα τα πάρει πίσω μέσω της ‘πωλησης’ της ψήφου του. Κι αυτό, όπως φαίνεται από τη διατύπωση είναι κοινή γνώση.
Σημειωτέον, τα αποσπάσματα αυτά είναι λεπτομέρειες του βιβλίου. Δεν γράφτηκαν σαν κριτική της πολιτικής κατάστασης. Είναι στα ψιλά. Και γι αυτό έχουν αξία. Γιατί αποτυπώνουν το πνεύμα της εποχής. 100 χρόνια πριν. Αναρωτηθείτε πόσα έχουν αλλάξει τώρα…

Πήρα Kindle

Τελικά ενέδωσα. Πήρα το νέο Kindle. Την έκδοση χωρίς 3G με 139$. Αλλά είναι μια μικρή περιπέτεια και θέλω να την εξηγήσω εδώ στους ενδιαφερόμενους.

α. Το Kindle μπορείς να το παραγγείλεις μόνο από το Αμερικάνικο amazon προς το παρόν. Αυτό σημαίνει ότι τα μεταφορικά θα είναι κάπως πιο τσιμπημένα κι ότι θα έχεις δασμούς. Εμένα μου πήγε τελικά 200€, αρκετά αλμυρούτσικη τιμή.
β. Υπάρχει περίπτωση να πέσεις σε ‘ουρά’. Επειδή έχει μεγάλη ζήτηση μπορεί να μην το στείλουν αμέσως αλλά ν’ αναγκαστείς να περιμένεις.
γ. Εμένα μου ήρθε με UPS η οποία με εξέπληξε αρνητικά με το σέρβις της: με την ειδοποίηση της amazon ότι έχει φύγει το kindle από το εργοστάσιο, κατάλαβα ότι η άφιξη στην Αθήνα θα ήταν σε μέρες που θα έλειπα στην Πολωνία. Πήρα λοιπόν τηλέφωνο τη UPS να τους ενημερώσω για να μη με ψάχνουν. Απάντηση;

‘Δεν μπορούμε να κρατήσουμε σημείωση’.
Γιατί;
‘Επειδή αν δεν έχει έρθει το εμπόρευμα δεν μας αφήνει το σύστημα.’
Καλά, χαρτί δεν υπάρχει; Κάποιο άλλο calendar δεν υπάρχει;

Προφανώς όχι, αλλά να μην ανησυχώ γιατί έτσι κι αλλιώς έχει εκτελωνισμό οπότε θα καθυστερήσει. Μένω ήσυχος λοιπόν.
Με την επιστροφή από Πολωνία αφήνω μια μέρα και παίρνω ξανά τηλέφωνο γιατί δεν εμφανίστηκε κανείς.
“Σας ψάχναμε”
Πότε
“Την περασμένη Τρίτη”
Μα αφού σας είχα πει ότι θα λείπω.
“Δεν βλέπω καμιά σημείωση”
Βέβαια, αφού ΔΕΝ κρατάτε σημειώσεις.

Πάμε παρακάτω.

Τι έχω να πληρώσω;
“Περί τα 70€ αν κάνετε μόνος τον εκτελωνισμό. Συν 35 αν σας τον κάνουμε μεις.”

Προφανώς μόνος.

Πάω, και μετά από 16 γκισέ μετρημένα και 70€ φτωχότερος, έχω στα χέρια μου το κουτάκι του Kindle.

Απαραίτητη σημείωση εδώ: Αν δεν είσαι βιβλιόφιλος, το Kindle δεν είναι για σένα. Αν είσαι γκατζετάκιας, το interface θα σου φανεί αρχαϊκό. Αλλά αν διαβάζεις πάνω από ένα βιβλίο το μήνα, έχεις το ιδανικό εργαλείο στα χέρια σου.

Έχω γράψει αλλού για τα προβλήματα με το DRM και τις τιμές των ebooks και με την αγορά του kindle φαίνεται σα να αναιρώ ότι έλεγα. Όχι. Και θα εξηγήσω τους λόγους

  • Ο βασικός λόγος που ψάχνομαι τόσο καιρό με τα ebooks είναι γιατί αντιμετωπίζω έντονο πρόβλημα χώρου στο σπίτι μου (έχω ήδη κάποιες χιλιάδες βιβλία). Η στρατηγική που αποφάσισα ν’ ακολουθήσω είναι η εξής:
    • ότι σα βιβλίο, παλιώνει εύκολα και γίνεται γρήγορα oudated θα το έχω μόνο ηλεκτρονικά. Σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται pulp fiction, computer books, science books  και business books. Όλα αυτά έχουν καλή εκπροσώπηση στο ηλεκτρονικό βιβλίο και δη στο amazon, και δε βλέπω το λόγο γιατί να τα έχω σε χαρτί. Επίσης, δεν θα στεναχωρηθώ πολύ αν κάποιο χαθεί.
    • Κλασσικά βιβλία, που τα έχεις και σα reference και για ανάγνωση, ειδικά όταν είναι μεταφρασμένα από τρίτες γλώσσες στ’ αγγλικά ή όταν ξέρεις ότι από ένα βιβλίο σ’ ενδιαφέρει ένα μόνο κομμάτι, δεν χρειάζεται και πάλι να τα έχεις σε έντυπη μορφή.  Στο amazon υπάρχουν πολλά δωρεάν βιβλία, κλασσικής λογοτεχνίας και φιλοσοφίας κι εφόσον τ’ αποκτάς μ’ ένα κλικ και μόνο, δεν συντρέχει λόγος να τ’ αναζητάς αλλού.
  • Δοκίμασα για αρκετούς μήνες να διαβάσω ebooks από άλλες συσκευές. Από το laptop δεν το κατάφερα ποτέ. Είναι τέτοια η σχέση με τη μηχανή, που δεν σ’ αφήνει να συγκεντρωθείς σ’ ένα πράγμα. Άσε δε που είναι εξαιρετικά άβολο για ανάγνωση με τις ώρες. Στο  κινητό (iphone)  τα πήγα καλύτερα. Δεν μ’ ενοχλούσε ιδιαίτερα το μέγεθος της οθόνης, όσο η προσπάθεια να κρατάω το κινητό: επειδή η οθόνη είναι touch screen δεν μπορείς να το πιάσεις όπως ένα βιβλίο, γιατί το άγγιγμα στην οθόνη ισοδυναμεί μ΄εντολή να κάνει κάτι (ν’ αλλάξει σελίδα, ας πούμε). Καταφεύγοντας σε άλλες ‘λαβές’, γρήγορα κουράζονται ο καρπός και τα δάκτυλα. Σε δυνατό φως η οθόνη δεν διαβάζεται. Κι επιπλέον έχεις το μόνιμο θέμα με τη μπαταρία που ‘στεγνώνει’ σαν τρύπιος κουβάς. iPad ή γενικά tablet  δεν έχω, αλλά όταν είχα δοκιμάσει να κρατήσω το iPad μου είχε φανεί βαρύ. Συν ότι έχει το ίδιο πρόβλημα οθόνης με το κινητό. Το Kindle, επειδή χρησιμοποιεί e-ink (όπως όλοι οι εξειδικευμένοι ebook readers) δεν έχει πρόβλημα αναγνωσιμότητας στο δυνατό φως. Επιπλέον, έχει μεγεθος ενός μικρού βιβλίου κι είναι αρκετά ελαφρύ. Ξεκούραστο διάβασμα. Πως το πιστοποιείς αυτό; Μετά από λίγο έχεις ξεχάσει ότι κρατάς συσκευή και συγκεντρώνεσαι στο κείμενο.
  • Συνδέοντας το kindle με θύρα usb στον υπολογιστή, μπορείς να του φορτώσεις βιβλία που έχεις βρει αλλού. Δυστυχώς όχι epub, αλλά αυτό λύνεται με τη χρήση του  calibre. Φτιάχνεις την ebook βιβλιοθήκη σου στο calibre και μετατρέπεις σ’ ότι format  θέλεις. Ήδη τα περισσότερα βιβλία που έχω μέσα δεν είναι αγορασμένα από το amazon.
  • Κατεβάζοντας τις αντίστοιχες εφαρμογές για PC/Mac ή iPhone, Android, Blackberry έχεις μια πολύ βολική εμπειρία ανάνγωσης: οι εφαρμογές σε κάθε συσκευή κατεβάζουν αντίτυπα του βιβλίου που έχεις στο kindle, συγχρονίζονται αυτόματα με τη σελίδα που έχεις φτάσει, και μπορείς να συνεχίσεις από κει που είχες μείνει. Υπάρχει ένα catch όμως: αυτή η λειτουργία δουλεύει μόνο για τα βιβλία που έχεις αγοράσει από το  amazon, όχι αυτά που προσθέτεις με το χέρι. Ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η δυνατότητα, δεν έκρινα απαραίτητο να δώσω τα παραπάνω λεφτά για την  3G έκδοση:  στην απίθανη περίπτωση που θα χρειάζομαι ένα βιβλίο εδώ και τώρα, και θα είμαι εκτός wifi, μπορώ να παραγγείλω μέσα από το κινητό.
  • Επίσης, μια άλλη βολική λειτουργία είναι η προσθήκη εγγράφων μέσω email. Η amazon σου δίνει με την αγορά του kindle ένα ειδικό email,  στο οποίο στέλνοντας ένα έγγραφο (word, pdf  αλλά και ebook)  στο διαβιβάζει αυτόματα μέσω δικτύου στη συσκευή. Ειδικά δε τα ebooks τα μετατρέπει αυτόματα στο kindle format.
  • Μπήκα στον πειρασμό να αγοράσω nook ή κάποιο sony reader αλλά οι διαδικασίες των αντίστοιχων  e-store με αποθάρρυναν. Κι ήταν επίσης ασαφές τι θα υποστήριζαν εκτός Αμερικής.

Πάντως από την ώρα που το πήρα έχω τρελαθεί στο διάβασμα, εκμεταλλευόμενος όλους τους νεκρούς χρόνους διαδρομών με λεωφορεία και μετρό. Κι αυτό ήταν ένα ζητούμενο.

Εν κατακλείδι: το kindle είναι συσκευή για βιβλιόφιλους βασικά. Και γι αυτούς που θέλουν να αξιοποιήσουν νεκρούς χρόνους για διάβασμα. Είναι όμως ακόμα αρκετά ακριβό. Αν δεν έχετε κάποιο γνωστό να σας το φέρει από Αμερική κι αποφασίσετε να μπείτε στο έξοδο, ε, τότε πατήστε το κουμπάκι της αγοράς από την εικόνα, μπας και μειώσω εγώ λίγο το δικό μου 😛

Αναλυτικά για το kindle σαν συσκευή, σε επόμενο ποστ.

Γιατί τα ebooks είναι τόσο ακριβά;

Δυο καλές απαντήσεις από το  Wired:

  • Τεχνολογία

Tacking an e onto a book requires antipiracy software, digital warehousing, extra legal support, and programmers to adapt each title for Android, iPhone, Kindle, and all the other formats. That’s on top of the regular costs of turning a manuscript into a finished product.

  • Ψυχολογία

Publishers do price ebooks a little higher than necessary, because they’re concerned about devaluing people’s perception of books

Ολόκληρο το άρθρο: Burning Question: Why Do Ebooks Cost So Much? | Magazine.

ebooks: η επερχόμενη σύγχυση

eBook Reader
Τον τελευταίο καιρό διαβάζω όλο και περισσότερα για την επικείμενη εξαφάνιση του έντυπου βιβλίου σε 5 χρόνια ή για το ότι τα ebooks βοηθάνε στο να διαβάζουμε περισσότερα βιβλία, αλλά δέκα μήνες μετά το ποστ όπου εκδήλωνα το αρχικό μου ενδιαφέρον για το θέμα, αισθάνομαι μια αυξανόμενη ανησυχία ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν βαδίζουμε στην σωστή κατεύθυνση.

Δεν εννοώ βέβαια μ’ αυτό ότι πρέπει να παραμείνουμε στην έντυπη μορφή του βιβλίου. Κάθε άλλο. Δεν βλέπω την ώρα και τη στιγμή που θα έχω το σύνολο της βιβλιοθήκης μου στην τσέπη μου. Μ’ ανησυχούν όμως δύο πράγματα στα οποία σκοντάφτω συνέχεια στην πορεία της ενασχόλησης με τα ηλεκτρονικά βιβλία:

α. Το ζήτημα του φορμά και του DRM

Στο έντυπο βιβλίο το interface του χρήστη έχει παραμείνει το ίδιο πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια (με μια μικρή παραλλαγή: σελίδες ή ρολό). Στον κύκλο παραγωγής του οι εμπλεκόμενοι δεν μεταβάλουν αυτό που όλοι αντιλαμβανόμαστε ως βιβλίο ανεξάρτητα από το πόσο μπορεί να μεταβάλουν τη μορφή του. Έτσι το κύκλωμα παραγωγής διανομής συγγραφέας – εκδότης – βιβλιοπώλης είναι λίγο πολύ παντού το ίδιο και το διακινούμενο προϊόν δεν επιβάλει στο χρήστη κανενός είδους τεχνολογική εξάρτηση. Το μόνο προαπαιτούμενο δε είναι να μπορεί κανείς να διαβάζει τη γλώσσα στην οποία έχει γραφτεί το βιβλίο.

Στον κύκλο παραγωγής του ηλεκτρονικού βιβλίου εξακολουθούν να υπάρχουν ο συγγραφέας, ο εκδότης κι ο βιβλιοπώλης παρεμβάλονται όμως και μερικοί καινούργιοι τρίτοι: ο κατασκευαστής του ebook reader, οι επιτροπές και τα σώματα που καθορίζουν τα φορμα των ebooks και οι πάροχοι τεχνολογιών κλειδώματος ( DRM).

Τελικά το ebook που αγοράζεις δεν είναι κάτι αυτόνομο. Εξαρτάται από τη συσκευή που διαθέτεις για να διαβάζεις και περιορίζεται από το τυχόν DRM που του έχει φορέσει ο ηλεκτρονικός βιβλιοπώλης.

Ένα παράδειγμα για να γίνει αυτό κατανοητό: αγοράζω έναν e-book reader της Sony κι επιθυμώ ν’ αγοράσω μερικά βιβλία από το amazon.  Μπορώ; Όχι είναι η απάντηση. Το ηλεκτρονικά βιβλία του amazon προορίζονται για το Kindle και μόνο. Μπορώ να τα διαβάσω κι από άλλες συσκευές αλλά όχι άλλους ebook readers.

Παράδειγμα δεύτερο: Έχω αγοράσει ένα σωρό βιβλία από το Amazon αλλά αφότου είδα το ibooks θέλω να μεταφέρω τη βιβλιοθήκη μου στο iPad και να διαβάζω από κει. Μπορώ; Και πάλι όχι. Στο iPad μπορείς να φορτώσεις την εφαρμογή της Amazon για να διαβάζεις τα Kindle βιβλία αλλά δεν μπορείς τα ίδια βιβλία που κατοικοεδρεύουν στην ίδια συσκευή να τα διαβάζεις από ένα άλλο πρόγραμμα ανάγνωσης βιβλίων.

Πόσο παράλογο είναι αυτό; Όσο και το να έχεις αγοράσει ένα βιβλίο, ας πούμε,  από τον Ελευθερουδάκη και να επιτρέπεται να το διαβάζεις μόνο στο σαλόνι σου κι όχι στην κρεβατοκάμαρα!

β. Το ζήτημα του χρόνου ζωής του e-reader

Ένα έντυπο βιβλίο, αναλόγως της ποιότητας του χαρτιού, μπορεί να ζήσει μέχρι 100 χρόνια. Ένα ηλεκτρονικό βιβλίο θεωρητικά μπορεί να ζήσει για πάντα. Τα τελευταία σαράντα χρόνια όμως από την εξοικείωση μας με τους υπολογιστές και τα κινητά έχουμε μάθει ότι οι τεχνολογίες γερνάνε γρήγορα, οι καινούργιες συνήθως υποστηρίζουν τη μεταφερσιμότητα των δεδομένων από τις παλιές συσκευές σε νέες ή σε νέα φορμά αλλά ενώ αυτό είναι μια διαδικασία γνωστή για τους Η/Υ είναι και μη οικεία για το χώρο του βιβλίου. Σκεφτείτε ότι οι δισκέτες των 5 1/4  του ’80 απλά δεν διαβάζονται από καμιά σύγχρονη συσκευή πλέον.  Για να μπορώ να κρατάω εν ζωή την ηλεκτρονική μου βιβλιοθήκη πρέπει να είμαι τουλάχιστον καλός πελάτης του κατασκευαστή/προμηθευτή του e-reader μου και ν’ ανανεώνω συχνά τις συσκευές μου. Κι αυτό συνεπάγεται ένα κόστος για τη βιβλιοφιλία που αντισταθμίζει εν μέρει ή πλήρως τη μείωμένη τιμή του ηλεκτρονικού τίτλου. Αν όμως ο προμηθευτής που πάνω του έχω επενδύσει, ας πούμε η Amazon με το Kindle, αποφασίσει να διακόψει τηνπαραγωγή του e-reader γιατί έχει γίνει ασύμφορος, εγώ τι κάνω; Πως σώζω τη βιβλιοθήκη μου που είναι δεμένη σε μια πεθαμένη συσκευή;

Θα μου πείτε όλο και κάποια πρόβλεψη θα υπάρξει. Δεν μπορεί, μεγάλη εταιρεία είναι κτλ. Το θέμα είναι ότι η σχέση με το βιβλίο δεν είναι πια η ίδια. Για να έχεις βιβλιοθήκη πρέπει να είσαι καλός data curator.

Τα παραπάνω δεν σκοπεύουν να είναι λουδίτικες κορώνες. Το είπα και πριν: δε βλέπω την ώρα που θα μπορώ να έχω όλη τη βιβλιοθήκη μου στην τσέπη μου. Κι όχι μόνο. Κι 1.000.0000  βιβλία ακόμα.  Υπάρχει όμως ένα πρόσφατο προηγούμενο που δείχνει πόσο πολύπλοκη μπορεί να γίνει η κατάσταση: η ιστορία του παγκόσμιου ιστού. Η ιδέα του Tim Berners Lee είχε καθολικό στόχο. Ένα τρόπο δημιουργίας υπερκειμένων  (HTML) που θα ήταν ίδιος παντού. Η HTML παρότι καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το W3 Consortium, είχε κι έχει ασυνέχειες (πχ κατάργηση των  formating tags ας πούμε, ή η εμφάνιση του  Canvas tag στην HTML 5) που έγιναν πιο ενοχλητικές και πιο έντονες με τις διαφορές των  browser. Και δεν ήταν μόνο αυτές αλλά κι οι συμπληρωματικές τεχνολογίες και πρότυπα (CSS, Javascript) που έκαναν την δημιουργία ιστοσελίδων μια ιστορία συνεχών μπαλωμάτων και μερεμετιών και την εμπειρία των χρηστών λίγο πολύ ρουλέτα. Πήρε περίπου μια 20σαετία για να φτάσουμε σε μια βασική συναίνεση ότι χρειάζεται όλοι οι browsers να υπακούουν στα ίδια στάνταρ.

Και τι είναι ο e-reader παρά το αντίστοιχο του συνδιασμού ενός  browser μαζί με υπολογιστή;

Στο βαθμό που ισχύει η αναλογία -και ισχύει- το μάθημα είναι το εξής: χρειάζεται ένα ανοιχτό κυρίαρχο ενιαίο πρότυπο για τα ebooks, που θα υποστηρίζεται απ’ όλες τις συσκευές και κατάργηση της τρέλας του DRM. Ναι, οι εταιρείες έχουν κάθε λόγο να θέλουν να προστατεύσουν τις πωλήσεις τους και την επένδυση τους στη διανομή ηλεκτρονικού περιεχομένου. Αλλά κι εγώ ο καταναλωτής έχω άλλο τόσο το δικαίωμα να θέλω να προστατεύσω την δική μου επένδυση.

Microsoft Courier

Μιας και τον τελευταίο καιρό έχω γράψει δυο φορές για ebooks, μιας και το Μεγάλο Σάββατο κυκλοφοράει το ipad (με το οποίο, παρεπιπτόντως, δεν είχα ενδιαφέρον ν’ ασχοληθώ μιας και δεν είδα σημαντικές καινοτομίες), ας ρίξουμε μια ματιά στο tablet/ebook reader της Microsoft, το Microsoft Courrier, έτσι για έμπνευση…

YouTube – Microsoft Courier in action.

ebooks #2

Πριν δυο μήνες που ξεκινούσα την ‘περιπετειά΄μου με τα ebooks έλεγα πως:

Το να κρατάω όμως το ipod σε θέση ανάγνωσης για αρκετή ώρα το βρήκα μη πρακτικό και πολύ κουραστικό, οπότε σαν μόνιμη λύση δεν παίζει. Είναι όμως μια καλή λύση για casual reading σε μετρό και λεωφορεία όπου η ανάγνωση είναι λίγο επιπόλαια και δεν διαρκεί πολύ.

Τελικά αυτή η πρώτη εκτίμηση δεν με πτόησε. Έχω κατεβάσει κάμποσα βιβλία στο ipod/Stanza combo, έχω διαβάσει 4-5 απ’ αυτά, κι όχι μόνο στις διαδρομές αλλά και στον καναπέ και στο κρεβάτι και το άβολο της υπόθεσης αποδείχτηκε μικρότερος παράγοντας.

Εφόσον λοιπόν βρήκα ένα modus vivendi μ’ αυτόν τον reader (ipod/Stanza), το επόμενο βήμα ήταν η οργάνωση της e-βιβλιοθήκης. Κι εδώ στάθηκα τυχερός γιατί εντελώς συμπτωματικά έπεσα πάνω στο calibre.
To calibre είναι ένα open source πρόγραμμα οργάνωσης των ebook. Κάθε βιβλίο παρουσιάζεται σαν μια καταχώρηση αλλά μπορεί να αποτελείται από πολλά διαφορετικά φορμά. Το ίδιο το calibre προσφέρει τη λειτουργία της μετατροπής από ένα φορμά σε άλλο.
Η λειτουργία αναζήτησης των metadata του ebook θα θυμίσει σε πολλούς itunes: εξώφυλλα και βιβλιογραφικά στοιχεία αναζητούνται αυτόματα στο διαδίκτυο και κατεβαίνουν για να εμπλουτίσουν την πληροφορία για το βιβλίο.
Το παρακάτω βίντεο είναι μια παρουσίαση του calibre από τον δημιουργό του.

Ενώ άλλους ebook readers το calibre τους αναγνωρίζει μόλις συνδεθούν στον υπολογιστή, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο με το ipod. Για να κατέβει ένα βιβλίο από το calibre στο stanza στο ipod, χρειάζεται να ενεργοποιηθεί η server λειτουργία του calibre και προφανώς να υπάρχει wireless δίκτυο στο σπίτι.

Για να είναι ένα βιβλίο αναγνώσιμο από το stanza πρέπει να είναι σ’ ένα βολικό φορμά. Το epub είναι μια χαρά αλλά πολλά βιβλία (ειδικά τα δωρεάν) τα βρίσκεις μόνο σαν pdf.
Θεωρητικά το calibre μπορεί να μετατρέψει ένα pdf σε epub κι επιδέχεται και κάποια ρύθμιση για καλύτερα αποτελέσματα, αλλά για να πάρεις κανείς πραγματικά καλό αποτέλεσμα απαιτούνται γνώσεις regexp και xpath και βέβαια html που σημαίνει μόνο μια μικρή ομάδα προγραμματιστών μπορεί να το καταφέρει.

Για τους υπόλοιπους υπάρχει μια πιο χρονοβόρα αλλά απλή λύση. Να επιτελέσουν τη μετατροπή σε epub κι έπειτα να επεξεργαστούν το παραγόμενο με ένα πρόγραμμα editing για epub. Ένα απλό κι ελεύθερο τέτοιο είναι το Sigil.
Και το Calibre και το Sigil τρέχουν σε όλα τα λειτουργικά: και Windows και Mac OS και linux οπότε βολεύουν όλο τον κόσμο.
Η διαδικασία επεξεργασίας ενός βιβλίου στο Sigil είναι εκνευριστικά αργή εξαιτίας ενός bug. Όσο μεγαλύτερο είναι το προς επεξεργασία αρχείο, τόσο πιο αργά ανταποκρίνεται το Sigil γι αυτό στην διαδικασία μετατροπή ενός αρχείου σε epub είναι σοφό να του πούμε να ‘κόβει’ τα μετατρεπόμενα αρχεία αν είναι πάνω από ένα σχετικά μικρό μέγεθος, ας πούμε 20kb (: Preferences > Conversion >Epub > Split files larger than >20).

Τέλος, να πω πως ο Γιάννης Φαρσάρης, που έχει γράψει ένα μυθιστόρημα που διανέμει ελεύθερα με άδεια Creative Commons, έχει φτιάξει μια σχετική σελίδα στο facebook όπου κάνει μια πολύ καλή δουλειά ενημερώνοντας για ebooks κι ελεύθερα αναγνώσματα που ανακαλύπτει στο διαδίκτυο. Αξίζει να την παρακολουθήσετε.

ebooks

Χτες μ’ έπιασε μια χωροταξική απελπισία βλέποντας την τελευταία βιβλιοθήκη του σπιτιού να ξεχειλίζει κι αυτή από βιβλία. (Σημειωτέον, το μόνο δωμάτιο που δεν διαθέτει έντυπο υλικό στο σπίτι είναι η τουαλέτα). Επειδή δε ένα μεγάλο μέρος απ’ αυτά ήταν τεχνικά βιβλία εν πολλοίς απαρχαιωμένα, μιας και 2 χρόνια πίσω τα τεχνικά βιβλία είναι ήδη αρχαιολογία, άρχισα να σκέφτομαι μια πιο οικονομική τόσο σε αντίτιμο όσο και σε χώρο λύση και βέβαια σκέφτηκα τα ebooks.

Πριν περάσω στα ebooks να πω ότι γενικά δεν μπορώ να φανταστώ την ηλεκτρονική ανάγνωση να αντικαθιστά την του χαρτιού. Είμαι τόσο εξοικειωμένος και συναισθηματικά δεμένος με το χαρτί και τα βιβλία μου εν γένει που δεν βλέπω να μπορώ να το αλλάξω αυτό.

Αλλά…

Πάντα έχει ένα αλλά. Υπάρχουν είδη ανάγνωσης και βιβλίου που δεν γεννάνε ανάλογη προσήλωση και συναισθήματα. Τα τεχνικά βιβλία είναι ένα απ’ αυτά. Όχι όλα, γιατί μερικά είναι πολύ cult και πολύ αντικείμενο ‘λατρείας’. Αλλά υπάρχει μια μεγάλη πλειάδα  reference books και που μόλις περάσει η εποχή τους είναι λίγο πολύ γραμμάρια χαρτί και μόνο.

Επίσης τα περιοδικά έχουν τέτοια φύση. Όσο κι αν είναι όμορφα κι έχουμε τη διάθεση να τα συλλέξουμε, να μείνουν μια σειρά από το 1 έως το .. άπειρο, να μας θυμίζουν τη διανοητική μας διαδρομή μαζί τους, τελικά απλά γίνονται στήλες χαρτιού πασπαλισμένες με σκόνη.

Γι αυτά λοιπόν: τεχνικά βιβλία και περιοδικά, ευχαρίστως θα εξέταζα εναλλακτικές του χαρτιού λύσεις. Κι εδώ μπαίνουν τα ebooks.  Και βέβαια, μιας και τα βιβλία δεν τα έχω κάνει copy από κάποιο αρχείο, αλλά τα έχω πληρώσει και μάλιστα αδρά,

γιατί ως γνωστόν τα τεχνικά βιβλία είναι πάντα τσιμπημένα, εύλογα γεννιέται η σκέψη: γιατί να μην τα έχω και σε ψηφιακή μορφή; Και γιατί για να τα έχω σε ψηφιακή μορφή θα πρέπει να τα ξαναπληρώσω, αφού το πνευματικό έργο είναι το ίδιο και το κόστος παραγωγής του ψηφιακού αντιγράφου είναι μηδενικό;

Τώρα, αν είσαι geek και αρχίζεις να εξετάζεις την πιθανότητα να διαβάζεις ebooks τι είναι το πρώτο που περνάει από το μυαλό σου;  Το Kindle. Κι ευτυχώς επειδή δεν είμαι ο μόνος ή ο πρώτος, το να το κοινοποιείς σε οδηγεί σε χρήσιμες πληροφορίες και συζητήσεις.

Από το ψάξε ψάξε έμαθα τα εξής:

α. Καταρχήν τα ebook βγαίνουν σε διάφορα format. Απ’ ότι κατάλαβα τα πιο διαδεδομένα είναι το .epub (το ΄καλό’ κι ανοιχτό φορμά)  και το mobipocket,  που υποστηρίζεται από το Kindle με μια μικρή παραλλαγή. Ebook φορμά θεωρούνται και το απλό κείμενο, η HTML και το PDF αλλά τα δύο πρώτα δεν υποστηρίζουν DRM και γι αυτό οι εκδότες δεν πολυκαίγονται γι αυτά.

β. Για τα τεχνικά βιβλία κι ειδικά τα O’Reilly υπάρχει μια σχέση τιμής ebook = 80% του κανονικού βιβλίου που είναι εντελώς παράλογο αλλά αν ψωνίσεις τα λεγόμενα bundles, τότε το ebook = 10% του κανονικού βιβλίου που είναι λογικό σαν τιμή αλλά παράλογο σαν πολιτική. Τα ebooks  του O’Reilly πάντως βγαίνουν σε διάφορα format κι ο πελάτης των bundle δικαιούται να τ’ αποκτήσει όλα κι επίσης δικαιούται τις ενημερώσεις από διορθώσεις ή νέες εκδόσεις. Τέλος, πολύ σοβαρό, είναι ελεύθερα από DRM.

γ. Το θέμα όμως είναι ότι το τεχνικό βιβλίο και τα περιοδικά χρειάζονται αρκετή επιφάνεια σελίδας για να μπορούν να διαβαστούν εύκολα. Κι εδώ το  Kindle 2 των 6”, που ήταν η πρώτη μου σκέψη για αγορά, μας τα χαλάει. Υπάρχει το  Kindle DX των 9,7” που κάνει γι αυτή τη δουλειά, αλλά είναι πολύ ακριβό και δεν διαθέτει Global Wireless όπως το Kindle 2. Άσε που μπαίνεις σε backlog αν παραγγέλεις γιατί δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν άμεσα.

Οπότε η λύση ebook reader πάει στις καλένδες για λίγο.

Παρόλαυτα άρχισα να πειραματίζομαι με την εμπειρία της ανάγνωσης  ebook στο ipod Touch, όχι σε τεχνικό βιβλίο αλλά

σ’ ένα που ερχόταν μαζί με τον δωρεάν ereader Stanza: το  Alice in the Wonderland. Διάβασα άνετα 3 κεφάλαια, όπου άνετα σημαίνει ότι το περιορισμένο της οθόνης δεν με ενόχλησε αν και έκοβε διάφορες εικόνες στη μέση. Το να κρατάω όμως το ipod σε θέση ανάγνωσης για αρκετή ώρα το βρήκα μη πρακτικό και πολύ κουραστικό, οπότε σαν μόνιμη λύση δεν παίζει. Είναι όμως μια καλή λύση για  casual reading σε μετρό και λεωφορεία όπου η ανάγνωση είναι λίγο επιπόλαια και δεν διαρκεί πολύ.

Έτσι, επι τη ευκαιρία, κατέβασα και το Content του Cory Doctorow, που σαν ebook διατίθεται δωρεάν. Και βέβαια το να το κατεβάζεις μέσα από το ipod με το  Stanza και να προστίθεται αυτόματα στην e-βιβλιοθήκη σου είναι πολύ βολικό.

Συνεχίζω να ενδιαφέρομαι για το θέμα και θέλω ν’ ακούσω κι άλλες εμπειρίες. Αν έχετε, μοιραστείτε τις.