Κι άλλο ένα άρθρο του Βασίλη Δρόλια από το περιοδικό Channel Partner.

Πριν λίγα χρόνια η ιντερνετική παρουσία μιας εταιρίας περιορίζονταν στην στενή παρουσίαση ενός εταιρικού σάιτ το οποίο σε πολλές περιπτώσεις έμοιαζε μοναχά σαν μια ηλεκτρονική αναπαράσταση ενός φυλλαδίου πωλήσεων, συνήθως  με τεράστια γραφικά και λογότυπα και  με μια γλώσσα που λίγο διέφερε από τα κείμενα των φυλλαδίων. Σκοπός του σάιτ εκείνη την εποχή ήταν η απλή παρουσία στο ίντερνετ λίγο πολύ με βάση την λογική ‘έχει σάιτ ο ανταγωνιστής μου άρα πρέπει να αποκτήσω και εγώ’.

Ο τρόπος με τον οποίο  έρχονταν επισκέπτες σε αυτά τα σάιτ ήταν  κυρίως μέσα από τις μηχανές αναζήτησης (βλέπε Google) πράγμα που, σε συνδυασμό με την αντίληψη πλέον πως ένα σάιτ παίζει ουσιαστικό ρόλο στις πωλήσεις – online και offline – και δεν είναι μια απλή ξερή παρουσία, ξεκίνησε έναν τεράστιο ανταγωνισμό για την κατάληψη των πρώτων δέκα θέσεων στις σελίδες τους με θεμιτά ή και αθέμιτα μέσα σε μια διαδρομή που μεταβάλλονταν ανάλογα και με τον κάθε αλγόριθμο των μηχανών αναζήτησης και ανάλογα με τα φίλτρα απαγορεύσεων που τοποθετούσε η καθεμία μηχανή. Ο αγώνας για search engine optimization ήταν σκληρός και ανελέητος και θα συνέχιζε έτσι ολοένα και πιο έντονα.

Αυτά γίνονταν περίπου  έξι χρόνια πριν, όταν κυριαρχούσε  η φράση ‘content is king’ και όταν τα σάιτ σιγά σιγά μεταμορφώνονταν σε πολύπλοκα πόρταλ με πληροφορίες (άχρηστες οι περισσότερες που κανείς δεν διάβαζε) και με κανόνες δημιουργίας που λίγο είχαν να κάνουν με τον επισκέπτη και την χρηστικότητα του σάιτ μα περισσότερο με την εύκολη εύρεσή του από μηχανές αναζήτησης.

Σε αυτό το σημείο όμως, γύρω στο 2003 τα πράγματα ξεκίνησαν να αλλάζουν, με μια σειρά από γεγονότα που έγιναν σχεδόν ταυτόχρονα. Κατ’ αρχάς οι φωνές που μιλούσαν για την σημασία του επισκέπτη πλέον στην ‘συντήρηση’ του (περιεχομένου αλλά και γενικότερα) του σάιτ καθώς και στο ότι δεν ήταν πια αρκετό να φέρεις έναν επισκέπτη στο σάιτ σου μα και να τον κρατήσεις εκεί. Ένας δεύτερος παράγοντας ήταν η αγορά της πλατφόρμας blogger το 2003 από το google που εξάπλωσε την αιχμή των web 2.0 εργαλείων, το blogging, (σε συνδυασμό και με την προώθηση σελίδων από το blogger ψηλά στις θέσεις του google), σε ένα πλήθος ατόμων μα και εταιριών και κυρίως την έννοια της προσφοράς περιεχομένου εκτός του πλαισίου του σάιτ με την μορφή είτε εταιρικών μπλογκ απευθείας πάνω στις διάφορες εξωτερικές blogging πλατφόρμες είτε με την απλή χρήση rss feed για την δημοσιοποίηση οποιουδήποτε νέου περιεχομένου στο πλαίσιο του σάιτ. Τα σάιτ έπαψαν να είναι στατικές οντότητες, η μορφή και το πρόσωπό τους άλλαξε και κυρίως μεταβλήθηκε κατά πολύ η γλώσσα που χρησιμοποιείτε για την επαφή με τους επισκέπτες. Τέλος τρίτη αλλαγή που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις ήταν η εισαγωγή του διαφημιστικού συστήματος adwords του google μαζί και με την σχεδόν ταυτόχρονη τεράστια αλλαγή στον αλγόριθμό του (που προκάλεσε τόσες ανακατατάξεις στις σελίδες που οδήγησαν πολλές εταιρίες στην χρεοκοπία).

Το ουσιαστικό σε αυτήν την περίοδο είναι πως  τα σάιτ και οι επεκτάσεις αυτών  έπαψαν να είναι εταιρικές παρουσιάσεις και μεταβλήθηκαν σε καθαρές μορφές επικοινωνίας και διαλόγου με τους επισκέπτες και σε άνθηση της εσωτερικής δυναμικής και χρηστικότητας των σάιτ προς όφελος των επισκεπτών. Η δημιουργία ενός σάιτ δεν  ήταν πλέον μια απλή απόφαση της ομάδας μάρκετινγκ μα απαιτούσε σοβαρή μελέτη , πολύ εμπειρία και trial and error. Όσο για το search engine optimization ξεκίνησε να γίνεται πια άπιαστο όνειρο για πολλές εταιρίες μια που οι τιμές ανέβηκαν (για το πραγματικό search engine optimization και όχι για τις άπειρες κοροϊδίες των έτοιμων πακέτων που ακόμη ανθούν), οι δυσκολίες αυξήθηκαν και τα καλά αποτελέσματα σιγά σιγά μειώθηκαν.

Τo εταιρικό μπλογκ έχει φτάσει σήμερα να είναι απαραίτητο συμπλήρωμα στο οποιοδήποτε σάιτ μια που πλέον εκφράζει με τον δικό του άμεσο τρόπο το πρόσωπο της εταιρίας προς τους πελάτες και τους συνεργάτες της. Αποτελεί τον πιο εύκολο τρόπο διατήρησης επισκεπτών και επικοινωνίας μαζί τους καταργώντας σχεδόν εντελώς την έννοια του newsletter και των θεματικών λιστών που κυριαρχούσαν παλιότερα. Και ταυτόχρονα από την στιγμή που πολλοί επισκέπτες διαβάζουν το blog μέσα από rss readers μείωσε την σημασία του σάιτ σαν εταιρική οντότητα (και ταυτότητα). Το σάιτ ξεκίνησε να μην βρίσκεται πια στο κέντρο της επικοινωνίας μα να κρύβεται στα άκρα. Ο επισκέπτης δεν χρειάζεται να επισκεφθεί καν το σάιτ για να μάθει για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μα διαβάζει απλώς τα κείμενά σας από μακριά. Και τα μοιράζεται πλέον με τους φίλους του…

Η επανάσταση στην διάχυση  της πληροφορίας μέσα από τα υπόλοιπα web 2.0 εργαλεία ξεκινά εκεί, περίπου δύο χρόνια πριν. Μπορεί πέρυσι το καλοκαίρι να είχα γράψει εδώ  ένα άρθρο υπό μορφή αστεϊσμού για την εταιρική χρήση του facebook, όμως πλέον η έννοια του αστείου είναι εντελώς εξαφανισμένη. Η διάδοση του ονόματος μιας εταιρίας και των προϊόντων της, καθώς και η γενικότερη προώθηση της γίνεται πλέον κατά κόρο μέσα από εργαλεία όπως το facebook με την μορφή διάδοσης ‘από στόμα σε στόμα’ και έχει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα γι’ αυτήν την εξάπλωση. Τα κείμενα των εταιρικών μπλογκ διαδίδονται πλέον ‘από φίλο σε φίλο’  στο facebook στο twitter και το friendfeed, σχολιάζονται και αναλύονται εντελώς έξω από το πλαίσιο και του εταιρικού σάιτ μα και του ίδιου του μπλογκ πλέον.

Η έμφαση εξακολουθεί  να βρίσκεται στο κείμενο –  και μ’ αυτή την έννοια ίσως ακόμη ισχύει το content is king – μα ο ουσιαστικός παράγοντας πλέον είναι ο αναγνώστης, η κοινότητα των ‘φίλων’ του καθώς και η ποιότητα υπηρεσίας που αυξάνει τις δυνατότητες εξάπλωσης μιας ιδέας από τον έναν στον άλλο. Το σάιτ όχι μόνο δεν είναι αρκετό πλέον σαν εργαλείο πωλήσεων, μα θα έφτανα σε σημείο να πως είναι πια ακόμη και άχρηστο. Με αυτό το δεδομένο είναι σαν η google να άνοιξε έναν ασκό του Αιόλου που οδηγεί στην μείωση της σημασίας ακόμη και της ίδιας της έννοιας της μηχανής αναζήτησης.

Ίσως ακούγονται λίγο υπερβολικά αυτά για την Ελλάδα, την χώρα του flash introduction, μα η ουσία είναι πως οι εξελίξεις τρέχουν τόσο γρήγορα στον χώρο του emarketing που μόνο κάποιος που βρίσκεται ένα βήμα μπροστά μπορεί να τις χρησιμοποιήσει προς όφελός του. Αλλιώς θα μείνει πίσω προσπαθώντας να χρησιμοποιήσει τεχνικές του 2003 στον κόσμο του 2010. Σ’ αυτή την περίπτωση τα όποια αποτελέσματα θα είναι δυστυχώς παροδικά. Καλό καλοκαίρι.